ਐਡਵੋਕੇਟ ਕਿਸ਼ਨ ਸਨਮੁਖਦਾਸ ਭਵਨਾਨੀ ਗੋਂਡੀਆ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ
ਗੋਂਦੀਆ – ਅਸੀਂ ਸਾਹਿਤ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸ ਰਾਹੀਂ ਭਾਰਤੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਅਤੇ ਸੱਭਿਅਤਾ ਬਾਰੇ ਜਾਣਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਮਾਤਾ ਦੀ ਗੋਦ ਵਿੱਚ ਰਹਿ ਕੇ ਅਸੀਂ ਪਰਿਵਾਰਕ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ,ਸਤਿਕਾਰ ਅਤੇ ਰੀਤੀ- ਰਿਵਾਜਾਂ ਰਾਹੀਂ ਵੀ ਇਸਦਾ ਸਿੱਧਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰ ਰਹੇ ਹਾਂ।ਪਰ ਆਪਣੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਰਾਹੀਂ ਅਸੀਂ ਸਤਯੁਗ ਦਾ ਨਾਮ ਕਈ ਵਾਰ ਸੁਣਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਉਹ ਸਵਰਗ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਦੱਸਦੇ ਹਨ। ਯਾਨੀ ਕਿ ਏਨੀ ਖੁਸ਼ਹਾਲੀ, ਅਪਰਾਧ ਤੋਂ ਆਜ਼ਾਦੀ,ਇਮਾਨਦਾਰੀ, ਝੀਲ ਵਰਗੀ ਸ਼ਾਂਤੀ, ਕੋਈ ਚਲਾਕੀ, ਚਲਾਕੀ, ਗਲਤਫਹਿਮੀ ਜਾਂ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ, ਅਜਿਹਾ ਯੁੱਗ ਕਿ ਜੇ ਕੋਈ ਕੁਝ ਦਿਨ ਜਾਂ ਮਹੀਨੇ ਲਈ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਨੂੰ ਤਾਲੇ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਵੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਹੁਣ ਕਲਪਨਾ ਕਰੋ ਕਿ ਸਾਡੀਆਂ ਪਿਛਲੀਆਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਦਾ ਇਹੋ ਜਿਹਾ ਆਉਣ ਵਾਲਾ ਯੁੱਗ ਹੈ! ਅੰਤਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸਤਯੁਗ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਦੋਸਤੋ, ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਅਜੋਕੇ ਯੁੱਗ ਦੀ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਚਰਚਾ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਇਸਨੂੰ ਕਲਯੁਗ ਕਹਿੰਦੇ ਹਾਂ, ਯਾਨੀ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਸੰਸਾਰ।ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬੇਈਮਾਨੀ, ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਅਤੇ ਕੁਰੀਤੀਆਂ ਨਾਲ ਭਰਿਆ ਹੋਇਆ ਯੁੱਗ ਅੱਜ ਵੀ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਤਯੁਗ ਮੁੜ ਆਵੇਗਾ, ਯਾਨੀ ਅੱਜ ਦੀ ਤਕਨੀਕੀ ਭਾਸ਼ਾ ਵਿੱਚ, ਅਪਰਾਧ, ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ, ਬੇਈਮਾਨੀ, ਕੁਰਾਹੇ, ਪਾਰਦਰਸ਼ਤਾ ਅਤੇ ਅਨੇਕਤਾ ਵਿੱਚ ਏਕਤਾ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੰਕਲਪ ਦਾ ਯੁੱਗ!
ਦੋਸਤੋ, ਜੇਕਰ ਅਪਰਾਧ, ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ, ਬੇਈਮਾਨੀ ਅਤੇ ਟੇਢੀ-ਮੇਢੀ ਨਾਲ ਭਰੀ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਮੇਰਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਦਰਵਾਜ਼ਾ ਕ੍ਰੋਧ, ਕ੍ਰੋਧਿਤ ਸੁਭਾਅ ਅਤੇ ਲਾਲਚ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਅਪਰਾਧਿਕ ਪ੍ਰਵਿਰਤੀਆਂ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਕ੍ਰੋਧ ਵਿੱਚ ਵਿਅਕਤੀ ਹਿੰਸਾ, ਅਪਰਾਧ, ਲਾਲਚ, ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ, ਬੇਈਮਾਨੀ ਦੇ ਅਣਮਨੁੱਖੀ ਕੰਮਾਂ ਵੱਲ ਮੁੜਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਟੇਢੀ-ਮੇਢੀ ਹਰਕਤਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਅਸਲੀ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਦੇਰ ਨਾਲ ਗੁੱਸੇ ਦਾ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਸਾਡੇ ਅੰਦਰਲੀ ਨਿਰਾਸ਼ਾ, ਹਿੰਸਾ ਅਤੇ ਨਫ਼ਰਤ ਕਾਰਨ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਜੁਰਮਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਧੇ ਦਾ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਅੱਤ ਦਾ ਗੁੱਸਾ ਹੈ। ਗੁੱਸੇ ਤੋਂ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਅਪਰਾਧਾਂ ਨੂੰ ਜਾਇਜ਼ ਠਹਿਰਾਉਣ ਲਈ ਗੁੱਸੇ ਵਾਲਾ ਵਿਅਕਤੀ ਝੂਠੀਆਂ ਦਲੀਲਾਂ ਦੇ ਕੇ ਦੂਜਿਆਂ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਉਂਦਾ ਹੈ।ਇੱਕ ਨੁਕਸ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰਨ ਲਈ ਕਈ ਭੁਲੇਖੇ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਗੁੱਸੇ ਵਿੱਚ ਬੰਦਾ ਆਪਣਾ ਆਪਾ ਗੁਆ ਬੈਠਦਾ ਹੈ। ਗੁੱਸੇ ਵਿੱਚ ਆਖ਼ਰਕਾਰ ਬੁੱਧੀ ਨੀਰਸ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਵੇਕ ਨਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।ਗੁੱਸੇ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਭੈੜਾ ਰੂਪ ਜਨੂੰਨ ਹੈ।ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਆਦਮੀ ਜਨੂੰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਸਭ ਤੋਂ ਘਿਨਾਉਣੇ ਅਪਰਾਧ ਕਰਦਾ ਹੈ।ਜੋਸ਼ ਦੀ ਅਵਸਥਾ ਵਿਚ, ਉਹ ਨਾ ਤਾਂ ਮਨੁੱਖੀ ਗੁਣਾਂ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਉਸ ਕੋਲ ਗਿਆਨ ਹੈ।ਗੁੱਸਾ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਦੁਸ਼ਮਣ ਹੈ, ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਸਰਾਪ ਹੈ।
ਦੋਸਤੋ, ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਸ਼ਾਂਤ, ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਸੁਭਾਅ ਨੂੰ ਜੀਵਨ ਦਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰ ਸਮਝ ਕੇ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਮਾਪਿਆਂ ਅਤੇ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਨੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਇਹ ਸਿਖਾਉਣਾ ਹੈ ਅਤੇ ਅਸੀਂ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੀ ਇਹ ਪ੍ਰਣ ਲੈਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਮਾਚਿਸ ਬਣਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਇੱਕ ਸ਼ਾਂਤ ਝੀਲ ਬਣਨਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਅੰਬਰ ਸੁੱਟਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਬੁਝ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਬੱਸ! ਜੇਕਰ ਇਹ ਭਾਵਨਾ ਸਾਡੇ ਰਹੱਸਵਾਦੀਆਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਲੀਨ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਸੰਸਾਰ ਦੁਬਾਰਾ ਸਤਯੁਗ ਦਾ ਰੂਪ ਧਾਰ ਲਵੇਗਾ ਜਿੱਥੇ ਕੋਈ ਦੋਸ਼ ਜਾਂ ਗਲਤ ਕੰਮ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗੀ।ਸਾਰੇ ਸੂਝਵਾਨ ਜੀਵ ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੋਣਗੇ, ਭਾਈਚਾਰਕ ਸਾਂਝ, ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਸਦਭਾਵਨਾ ਦੀ ਬਰਸਾਤ ਹੋਵੇਗੀ ਜਿੱਥੇ ਘਰ ਛੱਡ ਕੇ ਬਿਨਾਂ ਤਾਲੇ ਦੇ ਕਿਤੇ ਵੀ ਜਾਣ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਜਾਗ੍ਰਿਤ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ ਸਤਿਯੁਗ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਾਡੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦਾ ਸੁਪਨਾ ਸਾਕਾਰ ਹੋਵੇਗਾ।
ਦੋਸਤੋ, ਜੇਕਰ ਗੁੱਸਾ ਆਉਣ ਦੇ ਮਾੜੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਗੁੱਸਾ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਚੰਗੇ-ਮਾੜੇ ਦਾ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗਣ ਦਿੰਦਾ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਮਨੁੱਖ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਗੁੱਸਾ ਮਨੁੱਖ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਦੁਸ਼ਮਣ ਹੈ। ਗੁੱਸੇ ਵਿਚ ਆ ਕੇ ਗੁੱਸਾ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਇਨਸਾਨ ਦੂਜਿਆਂ ਦਾ ਓਨਾ ਨੁਕਸਾਨ ਨਹੀਂ ਕਰਦਾ ਜਿੰਨਾ ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਗੁੱਸਾ ਮਨੁੱਖ ਦੀ ਅਕਲ ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਮਨ ਨੂੰ ਹਨੇਰਾ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਦੋਸਤੋ, ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਗੁੱਸੇ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਕਰਨ ਅਤੇ ਦੂਰ ਕਰਨ ਦੀ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਮੀਡੀਆ ਅਨੁਸਾਰ ਪੂਰੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਗੁੱਸੇ ਦੇ ਮਾੜੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇ ਹਨ। ਪੁਰਾਤਨ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕਾਂ, ਧਾਰਮਿਕ ਸ਼ਖਸੀਅਤਾਂ, ਅਤੇ ਆਧੁਨਿਕ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਬੇਕਾਬੂ ਗੁੱਸੇ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਆਧੁਨਿਕ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ, ਗੁੱਸੇ ਨੂੰ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਧਾਰਨਾ ਨੂੰ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੀ ਖੋਜ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਗੁੱਸਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਗੁੱਸੇ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਅਤੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਲਈ ਇੱਕ ਮਨੋ-ਚਿਕਿਤਸਕ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਹੈ।ਇਸ ਨੂੰ ਗੁੱਸੇ ਨੂੰ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਤੈਨਾਤ ਕਰਨ ਦੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।ਗੁੱਸਾ ਅਕਸਰ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ,ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਦੁਆਰਾ ਬਲੌਕ ਜਾਂ ਅਸਫਲ ਹੋਣ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਵਿਸ਼ੇ ਨੂੰ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਲੱਗਦਾ ਹੈ।ਤੁਹਾਡੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਗੁੱਸੇ ਨਾਲ ਕਿਵੇਂ ਨਜਿੱਠਣਾ ਹੈ ਸਿੱਖਣ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਿੱਸਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਜਿਹੜੇ ਬੱਚੇ ਗੁੱਸੇ ਦੀਆਂ ਡਾਇਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਲਿਖਦੇ ਹਨ, ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਸਮਝ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਬਦਲੇ ਵਿੱਚ ਘੱਟ ਹਮਲਾਵਰਤਾ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।ਜਦੋਂ ਉਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨਾਲ ਨਜਿੱਠਣ ਦੀ ਗੱਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਬੱਚੇ ਉਹਨਾਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਦੀਆਂ ਸਿੱਧੀਆਂ ਉਦਾਹਰਨਾਂ ਦੇਖ ਕੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਸਿੱਖਣ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ ਜੋ ਕੁਝ ਖਾਸ ਪੱਧਰਾਂ ਦੇ ਗੁੱਸੇ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਗੁੱਸੇ ਹੋਣ ਦੇ ਕਾਰਨਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖ ਕੇ, ਉਹ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ
ਕਿਰਿਆਵਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜਾਂ ਉਹਨਾਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ ਜੇਕਰ ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਕੁਝ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਦੇਖਦੇ ਹਨ ਜਿਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਗੁੱਸੇ ਵਿੱਚ ਆਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਇੱਕਾਂਤ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਅਸੀਂ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਊਰਜਾ ਨਾਲ ਸਮਝਦਾਰੀ ਨਾਲ ਫੈਸਲੇ ਲੈਣ ਦੇ ਯੋਗ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
ਇਸ ਲਈ, ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਉਪਰੋਕਤ ਸਾਰੇ ਵਰਣਨ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰੀਏ, ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗੇਗਾ ਕਿ ਸ਼ਾਂਤ, ਪਰਉਪਕਾਰੀ ਸੁਭਾਅ ਹੀ ਇੱਕ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਜੀਵਨ ਦਾ ਮੂਲ ਮੰਤਰ ਹੈ, ਮਾਚਿਸ ਬਣਨ ਦੀ ਬਜਾਏ, ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੀ ਝੀਲ ਬਣਾਉ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਅੰਗੂਰ ਸੁੱਟਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਇਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਬੁਝ ਜਾਵੇਗਾ!ਗੁੱਸਾ,ਗੁੱਸੇ ਵਾਲਾ ਸੁਭਾਅ ਅਤੇ ਅਪਰਾਧਿਕ ਪ੍ਰਵਿਰਤੀਆਂ ਅਪਰਾਧ-ਮੁਕਤ ਭਾਰਤ ਲਈ ਮੁੱਖ ਗੇਟਵੇ ਹਨ, ਰਹੱਸਵਾਦੀਆਂ ਲਈ ਗੁੱਸਾ ਛੱਡਣਾ ਹੈ।
*-ਕੰਪਾਈਲਰ ਲੇਖਕ – ਟੈਕਸ ਮਾਹਰ ਕਾਲਮਨਵੀਸ ਸਾਹਿਤਕ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਲੇਖਕ ਚਿੰਤਕ ਕਵੀ ਸੰਗੀਤ ਮਾਧਿਅਮ ਸੀਏ (ਏ.ਟੀ.ਸੀ) ਐਡਵੋਕੇਟ ਕਿਸ਼ਨ ਸਨਮੁਖਦਾਸ ਭਵਨਾਨੀਨ ਗੋਂਡੀਆ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ 9284141425*
Leave a Reply